شمس الله صفرلكى
در ميان خانواده امام رضا(ع)و در محافل شيعه از حضرت امام جواد(ع)به عنوان مولودى پرخير و بركت ياد مىشود؛ چنان كه صنعانى مىگويد: روزى در محضر امام رضا(ع)بودم. فرزندش ابوجعفر را كه خردسال بود؛ آوردند. امام فرمود: اين مولودى است كه براى شيعيان ما با بركت تر از او زاده نشده است.
شايد چنين تصور شود كه امام جواد(ع) از امامان قبلى براى شيعيان بابركت تر بوده است. اين مطلب قابل قبول نيست.
بررسى موضوع و ملاحظه شواهد و قراين نشان مىدهد؛ تولد حضرتجواد(ع)در شرايطى صورت گرفت كه خير و بركتخاصى براى شيعيان به ارمغان آورد.
عصر امام رضا(ع)مشكلات خاص خود را داشت و حضرترضا(ع)در معرفى امام بعدى با مسايلى رو به رو گرديد كه در عصرامامان قبل سابقه نداشت.
از يك سو، پس از شهادت امامكاظم(ع)گروهى كه به «واقفيه» معروف شدند؛ بر اساسانگيزههاى مادى، امامت امام رضا(ع)را منكر شدند و از سوى ديگر،امام رضا(ع)تا حدود چهل و هفت سالگى داراى فرزند پسر نشد. چوناحاديث رسيده از پيامبر(ص)حاكى بود كه امامان دوازده نفرند ونه نفر آنان از نسل امام حسين(ع)خواهند بود، فقدان فرزند براىامام رضا(ع)هم امامتخود آن حضرت و هم تداوم امامت را با پرسشرو به رو مىساخت.
واقفيان نيز اين موضوع را دستاويز قرار داده،امامت امام رضا(ع) را انكار مىكردند. اعتراض حسين بن قياماواسطى به امام هشتم(ع)در اين باره و پاسخ آن حضرت، بر درستىاين سخن گواهى مىدهد.
ابن قياما كه از سران واقفيه بود. درنامهاى امام رضا(ع)را عقيم خواند و نوشت: چگونه ممكن است امامباشى در صورتى كه فرزند ندارى؟
امام در پاسخ فرمود: از كجا مىدانى من داراى فرزند نخواهم شد. سوگند به خدا، بيش از چندروز نمىگذرد كه خداوند پسرى به من عطا مى فرمايد و اين پسر، حقرا از باطل جدا مىكند.
خطر ديگرى كه در اين مقطع حساس شيعيان را تهديد مىكرد، قدرتگرفتن مذهب «معتزله» بود.
مكتب اعتزال به مرحله رواج و رونقگام نهاده بود و حكومت وقت نيز از آنان پشتيبانى مىكرد. معتزليان دستورها و مطالب دينى را به عقل خود عرضه مىكردند.
آنچه عقلشان صريحا تاييد مىكرد، مىپذيرفتند و بقيه را انكارمىكردند. چون نيل به مقام امامت امت در سنين خردسالى با عقلظاهر بين آنان قابل توجيه نبود، پرسشهاى دشوار و پيچيدهاى مطرحمىكردند تا به پندار خود آن حضرت را در ميدان رقابت علمى شكستدهند. البته امام جواد(ع)با پاسخهاى قاطع از اين مناظرههاسربلند برون آمده، هرگونه ترديد در مورد امامتخود را از بينبرد و اصل امامت را تثبيت كرد.
به همين خاطر، در زمان امام هادى(ع)اين موضوع مشكلى ايجاد نكرد؛ زيرا براى همه روشن شدهبود كه در برخوردارى از اين منصب الهى، خردسالى تاثيرى ندارد.
[یکشنبه 1392-02-29] [ 08:58:00 ق.ظ ]