آثار اصرار بر گناه
1ـ بی فایده بودن یاد خدا
اصرار بر گناه و تکرار آن حالتی در روح انسان به وجود میآورد که با آن وضعیت، دیگر یاد خدا هم فایدهای نخواهد داشت و آن حالت عبارت است از سبک شمردن امر الهی و بیپروا بودن در هتک حرمت او و خود را در پیشگاه مقدسش بزرگ شمردن و بدیهی است که با پدید آمدن چنین حالتی در انسان، دیگر روح بندگی در وجود او باقی نمانده، در نتیجه یاد خدا هم اثر و نتیجهای نخواهد بخشید. البته باید دانست که این جریان در صورتی است که تکرار گناه و اصرار بر آن، از روی علم و عمد باشد و لذا فرمود: «و هم یعلمون»[7].
2ـ عاقبت به شر شدن
از طرفی بر اثر اصرار برگناه و تكرار آن، محبت آن گناه در دل او ريشه دوانيده، ياد آن گناه بر قلب او غلبه میکند. بنابراین چون هنگام مرگ رسد صورت آن گناه در نظرش مجسم میشود و ميل به انجام آن در او پيدا میگردد و در همان حال كه توّجه روحش به عالم طبيعت و روى دلش بسمت دنيا است جانش گرفته میشود. چنين كسى كه سرش را بطرف دنيا برگردانيده و قبض روح شده است از لقاء پروردگار محجوب و در پرده خواهد بود و آنگاه كه انسان از خدايش محجوب گشت عذاب بر او نازل مىشود و آثار گناهانش ظاهر ميگردد، چون انسان بر همان چيزى كه بر آن زندگى ميکند ميميرد و بر آنچه كه بر آن مرده، زنده مىشود. همانطور که پیامبر اکرم(ص) فرموده است.[8]
3ـ مانع فهم
از جمله موانع درک و فهم و کاهش معرفت اين است كه شخص بر انجام گناهى اصرار ورزد که اين باعث زنگار و تيرگى قلب شده، صفا و نورانیت آن را که از ابزار مهم درک و فهم است میزداید: درست مانند كثافات كه روى آينه باشد.[9]
4ـ استهزاء و مسخره کردن خود
امام باقر عليه السّلام میفرماید:
«کسیکه از گناه توبه کرده، مانند كسى است كه گناه نكرده است اما كسىكه بر گناه اصرار دارد و استغفار مىكند، مانند كسى است كه خود را استهزاء كرده است».[10]
5ـ ظلمانی کردن قلب:
اصرار بر گناه را به آبى تشبيه كردهاند كه بطور مداوم قطره قطره بر سنگى بچكد. اين آب بالأخره در سنگ اثر مىكند در حالىكه اگر همان مقدار آب يك دفعه بر آن سنگ ريخته شود در آن تأثيرى نخواهد داشت و به همين دليل پيامبر گرامى اسلام صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:
«محبوبترین اعمال نزد خداوند با دوامترين اعمال است اگر چه كم باشد». [11]
طبق قاعده ـ هر چيزى با ضدش شناخته مىشود[12]ـ از اين حديث چنين استفاده مىشود که فقط عمل دائمى تأثیر گذار است اگر چه كم باشد. گناهان كوچك هم اگر دوام يابند در ظلمانى كردن قلب تأثير بسزایی خواهند داشت.[13]
6ـ از کف دادن ملکۀ عدالت
عدالت، انجام واجبات و ترک محرمات وعدم اصرار بر گناهان است که با اصرار بر آنها و سقوط این ملکه، وی فاسق گشته، دیگر حتی شهادت او در محاکم قضایی نیز از درجۀ اعتبار ساقط است.
7ـ از کف دادن قوۀ تشخیص
امام باقر عليه السّلام میفرماید:
«چيزى براى قلب فساد آورتر از گناهش نيست، قلب مرتكب گناه مىشود و بر آن اصرار مىورزد تا بالايش را پائين مىگرداند (وارونه مىشود و معكوس مىفهمد و حق و باطل را بجاى هم مىگيرد)».
منبع:
[7] ـ طباطبائی،سید محمد حسین؛المیزان فی تفسیر القرآن،دارالکتب الإسلامیه،چاپ سوم،1394ق،ج4،ص19
[8] ـ ورام بن ابی فراس،ابی الحسن؛تنبیه الخواطر نزهه النواظر(مجموعه ورام)،دارالکتب الإسلامیه،ج2،ص133؛ ملکی تبریزی،میرزا جوادآقا،اسرارالصلاه،مترجم رضارجب زاده،انتشارات پیام آزادی،چاپ هشتم،1378ش،ص233
[9] ـ جباران،محمدرضا؛ اخلاق (ترجمهى اخلاق)، مؤسسهى انتشارات هجرت، چاپ : چهارم،1378 ش ص : 101
[10] ـ همان، ص : 334
[11] ـ الخبر الذي رواه أبو هريرة عن النبي ص أنه قال« إن أحب الأعمال إلى الله تعالى أدومها و إن قل» علم الهدى، سيد مرتضى ؛تنزيه الأنبياء (ع)، انتشارات شريف رضى قم،1250ق،ص130
[12] ـ «الأشياء تستبان باضدادها»
[13] ـ جباران،محمدرضا؛ اخلاق (ترجمهى اخلاق)، مؤسسهى انتشارات هجرت، چاپ : چهارم،1378 ش، ص346
[پنجشنبه 1391-05-12] [ 10:45:00 ق.ظ ]