معناشناسی عرفان
معنای لغوی عرفان و معرفت: به معنای شناختن است.
اما معنای اصطلاحی آنان متفاوت است:
معرفت: هر نوع شناختی را شامل می‌شود.
عرفان: شناخت ویژه‌ای است که از راه شهود درونی  و دریافت باطنی حاصل می‌شود.
پس عرفان: عبارت است از شناخت شهودی و باطنی خدای متعال، اسماء و صفات و افعال او.
فرقش با شناخت عقلی: این است که شناخت عرفانی از سنخ مفاهیم و الفاظ و صورت های ذهنی نیست؛ بلکه از سنخ یافتن و دریافتن است.
عرفان دو نوع است: 1- عرفان عملی: پیمودن مراحل و منازل برای رسیدن به شهود خداوند و اسماء وصفات و افعال او( با انجام دادن تمرین‌ها و ریاضت‌ها و سیر و سلوک)- مشهورترین کتاب در این زمینه منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری است(396-481)- در عرفان عملی مقولاتی چون عشق، فنا و شهود مطرح است.(مبانی و اصول عرفان نظری/ یزدانپناه)- در شریعت نیز بر گشوده بودن این راه تاکید می‌شود: وَالَّذِينَجَاهَدُواْفِينَالَنهَْدِيَنهَُّمْسُبُلَنَاوَإِنَّاللَّهَلَمَعَالْمُحْسِنِين(عنکبوت:69)- وَمَنيَتَّقِاللَّهَيجَْعَللَّهُمخَْرَجًا وَيَرْزُقْهُمِنْحَيْثُلَايحَْتَسِبُوَمَنيَتَوَكلَ‏ْعَلىَاللَّهِفَهُوَحَسْبُه(طلاق:2-3)- در روایات نیز اشاره به این مطلب شده است: قَالَرَسُولُاللَّهِصمَاأَخْلَصَعَبْدٌلِلَّهِعَزَّوَجَلَّأَرْبَعِينَصَبَاحاًإِلَّاجَرَتْيَنَابِيعُالْحِكْمَةِمِنْقَلْبِهِعَلَىلِسَانِه‏(بحارالأنوارج : 67 ص : 242- عيون‏أخبارالرضا(ع) ج : 2 ص : 69)
نکته:
• عرفان عملی: مسیر عملی سیروسلوک است.
• علم عرفان عملی: قواعد و دستوراتی که آن اعمال و معاملات طبق آن صورت می‌پذیرد. یعنی قواعد و دستورات به صورت گزاره در می‌آیند.
2- عرفان نظری: ریختن علم حضوری و شهود باطنی در قالب الفاظ و مفاهیم ذهنی. به بیانی بهتر و کامل تر: تعبیرهایی که از حقایق مشهود در آن مقام داده می‌شود عرفان نظری است.